Program doradztwa zawodowego.

Program doradztwa zawodowego

w Zespole Szkolno - Przedszkolnym nr 3 w Jaworznie

na rok szkolny 2024/2025

 

Tytuł: Program zajęć doradztwa zawodowego w Zespole Szkolno - Przedszkolnym nr 3

Nazwa szkoły: Zespół Szkolno - Przedszkolny nr 3 w Jaworznie

Autorzy:

Program został opracowany przez doradcę zawodowego i został dostosowany do potrzeb i specyfiki szkoły.

 

Akty prawne

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019r. w sprawie doradztwa zawodowego
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996,1000,1290,1669)
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60, 949, 2203)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 09 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2013 poz. 532)

 

Wstęp

W procesie kształcenia są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki.

Skutecznie prowadzone zajęcia doradztwa edukacyjno-zawodowego motywują do nauki i mogą zapobiec nieprzemyślanym decyzjom dotyczącym dalszej ścieżki edukacji i kariery młodych ludzi. Doradztwo powinno być kształtowane w duchu postawy uczenia się przez całe życie i być wspierane przez rodziców, dyrektorów szkół, nauczycieli wszystkich przedmiotów i otoczenie społeczne oraz pracodawców. Działania w ramach doradztwa zawodowego powinny zagwarantować uczniom i ich rodzicom wszechstronne wsparcie w procesie decyzyjnym wyboru szkoły i kierunku kształcenia, jakie otrzymają w formie różnorodnych przedsięwzięć organizowanych w szkole na rzecz rozwoju zawodowego przez całą kadrę pedagogiczną.

W przypadku szkół podstawowych doradztwo skupia się w znacznej mierze na udzieleniu uczniom wsparcia w identyfikowaniu własnych zasobów ale nie może być pozbawione zagadnień związanych z rynkiem pracy i informacją o zawodach ponieważ dotyczy nie tylko uczniów, którzy będą kontynuować naukę w szkołach ogólnokształcących ale również tych, którzy wybiorą szkoły branżowe. W każdym wypadku powinien to być przemyślany i spójny proces, który prowadzi do wyboru dalszej ścieżki kształcenia a w perspektywie do trafnego wyboru drogi zawodowej w zgodzie z predyspozycjami uczniów. Wszystkie działania            w zakresie doradztwa zawodowego prowadzone w szkole tworzą Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego i  powinny stanowić spójną całość. Proponowany program jest jednym z elementów tego systemu.

 

Założenia Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego

• Wybór ścieżki edukacyjno-zawodowej nie jest jednorazowym wydarzeniem, a procesem, którego dokonuje się przez całe życie.
• Preferencje zawodowe i zainteresowania wywodzą się z doświadczeń dzieciństwa i rozwijają się wraz z upływem czasu.
• Na wybór zawodu wpływają przede wszystkim wartości, zainteresowania, mocne strony, czynniki emocjonalne, rodzaj i poziom wykształcenia oraz środowisko danej osoby.
• WSDZ obejmuje pracę indywidualną i grupową z uczniami, rodzicami, nauczycielami.
• WSDZ ma charakter działań planowanych. (Wspieranie uczniów w wyborze dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej: wyboru szkoły ponadpodstawowej, planowania kariery edukacyjno-zawodowej oraz udzielanie wszelkich informacji na ten temat)
• Wspieranie nauczycieli w planowaniu i realizacji WSDZ oraz w planowaniu lekcji przedmiotowych i zajęć związanych z wyborem ścieżki edukacyjno-zawodowej przez uczniów.
• Wspieranie rodziców podczas wyboru przez ich dziecko ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej.

 

I. Cele ogólne

Celem organizowania działań w zakresie doradztwa zawodowego jest udzielanie uczniom wsparcia w osiągnięciu umiejętności planowania własnej ścieżki edukacyjno-zawodowej i inspirowanie do tworzenia długofalowych planów życiowych.

 

Cele programu:

• Kształtowanie aktywnej postawy życiowej
• Kształtowanie umiejętności samopoznania i samooceny
• Rozwijanie kompetencji społecznych
• Kształtowanie umiejętności wyszukiwania informacji o systemie edukacji i o rynku pracy
• Wspieranie rodziców w odkrywaniu potencjału dzieci

 

 

II. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego w szkole podstawowej

 

A. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I-III szkół podstawowych

 

l. POZNANIE SIEBIE

Uczeń:

l. l opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;

l .2 prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;

l .3 podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;

l .4 podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;

l .5 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego

i dla innych

2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY

 

Uczeń:

2. l odgrywa różne role zawodowe w zabawie;

2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu

oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach;

2.3 opisuje, czym jest praca i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych

przykładach;

2.4 omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym

funkcjonuje;

2.5 opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;

2.6 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób

twórczy i niekonwencjonalny.

3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

 

Uczeń:

3.1 uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;

3.2 wskazuje treści, których lubi się uczyć;

3.3 wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.

 

 

4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI

EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH

Uczeń:

4.1 opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;

4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności

i zadania niezbędne do realizacji celu;

4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego

osobą.

 

B. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV-VI szkól podstawowych

 

l. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW

Uczeń:

l. l określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;

1.2 wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;

1.3 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;

1.4 prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem

zaciekawienia odbiorców.

 

2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY

Uczeń:

2.1 wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla

poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową

specyfikę pracy w zawodach;

2.2 opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;

2.3 podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;

2.4 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób

twórczy i niekonwencjonalny;

2.5 wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.

 

3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

Uczeń:

3.1 wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów oraz omawia swój indywidualny sposób nauki;

3.2 wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;

3.3 samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

 

 

4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI

EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH

 

Uczeń:

4. l opowiada o swoich planach edukacyjna-zawodowych;

4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania

niezbędne do realizacji celu;

4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

 

 

C. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII i VIII szkół

podstawowych

 

l. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW

 

Uczeń:

l. l określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

1.2 rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje,

predyspozycje zawodowe);

1.3 dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji

o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;

1.4 rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;

1.5 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań

zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.6 określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich

realizacji;

l .7 określa własną hierarchię wartości i potrzeb.

 

 

 

 

 

2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY

 

Uczeń:

2.1 wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich

uzyskiwania;

2.2 porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami

pracodawców;

2.3 wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy,

z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;

2.4 uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;

2.5 analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;

2.6 wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;

2.7 dokonuje autoprezentacji.

 

3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

 

Uczeń:

3.1 analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości

dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;

3.2 analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych

zasobów;

3.3 charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji

pozaformalnej i nieformalnej;

3.4 określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

 

 

 

 

 

 

 

4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI

EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH

 

Uczeń:

4.1 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy

wsparciu doradczym;

4.2 określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;

4.3 identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej

i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy;

4.4 planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.

 

III. Adresaci Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego

• Uczniowie
• Nauczyciele
• Rodzice
• Środowisko lokalne
• Podmioty, z którymi szkoła współpracuje przy realizacji działań WSDZ

                        - Powiatowy Urząd Pracy w Jaworznie,

                        - Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Jaworznie,

                        - Centrum Kształcenia Zawodowego w Jaworznie,

                        - Szkoły Ponadpodstawowe w Jaworznie

             

IV. Warunki i sposoby realizacji programu

 

Określone w programie cele przewidziane są do realizacji:

a. podczas zajęć edukacyjnych (w ramach realizacji podstawy programowej);

b. podczas zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;

c. podczas wspomagania uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniami prowadzonych przez doradcę zawodowego, nauczycieli i wychowawców m.in. na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych;

d. podczas innych działań związanych z doradztwem zawodowym realizowanych w szkole

 

 

V. Metody i formy realizacji działań:

 

• praca grupach, parach, indywidualna
• pogadanka
• wykład
• warsztaty
• ćwiczenia, testy, kwestionariusze
• dyskusja
• burza mózgów
• rozwiązywanie problemów
• symulacje
• drama
• autoprezentacja
• analiza przypadku
• projekt
• metody multimedialne
• gry
• praca z materiałami źródłowymi
• udział w dniach otwartych szkół ponadpodstawowych
• wizyty w zakładach pracy
• spotkania z przedstawicielami zawodów, instytucji, szkół
• przedsięwzięcia typu: targi edukacyjne, dni przedsiębiorczości, Ogólnopolski Tydzień Kariery

 

VI. Środki:

 

• materiały biurowe
• tablica,
• ankiety, kwestionariusze, karty pracy
• filmy, nagrania
• sprzęt multimedialny
• dostęp do Internetu
• gry - w tym interaktywne
• informatory, katalogi, broszury, ulotki
• teksty źródłowe
• bazy i analizy, statystyki

 

VII. Osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych działań:

Działania z zakresu doradztwa zawodowo-edukacyjnego realizowane są przez:

• doradcę zawodowego
• wychowawców,
• nauczycieli przedmiotu,
• pedagoga szkolnego,
• pedagoga specjalnego,
• bibliotekarzy,
• pracowników instytucji wspierających doradczą działalność szkoły (np. Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, Powiatowego Urzędu Pracy, Centrum Kształcenia Zawodowego, itp.),
• rodziców lub osoby zaproszone prezentujące praktyczne aspekty dokonywania wyborów zawodowo-edukacyjnych.

 

ZAKRES ODPOWIEDZIALNOŚCI:

1. Rady pedagogicznej, pracowników instytucji wspierających działania doradcze:

- utworzenie i zapewnienie ciągłości działania Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego jako załącznika do Statutu Szkoły,

- stworzenie szkolnego punktu informacji zawodowej w gabinecie doradcy zawodowego– gromadzenie i aktualizowanie informacji dotyczących wyborów zawodowo-edukacyjnych (broszury dla uczniów, rodziców, nauczycieli, scenariusze zajęć, poradniki, foldery informacyjne, prezentacje multimedialne, filmy, pomoce dydaktyczne);

- stworzenie zakładki na stronie internetowej szkoły z treściami z zakresu doradztwa zawodowego (zamieszczanie broszur dla uczniów i rodziców, bieżących informacji o rynku pracy, materiałów poradnikowych dla uczniów i rodziców, linków do stron związanych z doradztwem zawodowym),

- realizacja działań z zakresu przygotowania ucznia do wyboru drogi edukacyjno-zawodowej (zgodnie z treściami programowymi z doradztwa zawodowego dla klas I-VIII szkoły podstawowej)

 

2. Rodziców/prawnych opiekunów uczniów:

Praca z rodzicami dotyczyć będzie pedagogizacji oraz sfery informacyjnej (proponowana tematyka prelekcji i spotkań dla rodziców

 

• Elektroniczny system naboru do szkół ponadpodstawowych jak się zalogować  i wybrać szkołę (przed rozpoczęciem rekrutacji 2025 r.)

 

VIII.  Ewaluacja

 

• Ankiety, wywiady, indywidualne rozmowy, spotkania.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Działania z zakresu doradztwa zawodowego prowadzone w ramach preorientacji zawodowej w oddziałach przedszkolnych

Cel: wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień. Obowiązkowe zajęcia w ramach wychowania przedszkolnego

 

 

 

 

Działania z zakresu doradztwa zawodowego prowadzone w ramach orientacji zawodowej w klasach I- III

Cel: Zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie, rozpoznawanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień.

 

 

 

 

 

 

 

 

Działania z zakresu doradztwa zawodowego prowadzone w ramach orientacji zawodowej w klasach IV- VI

Cel: Zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie, rozpoznawanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień

 

 

W roku szkolnym 2024/2025 w ramach realizacji ww. działań szkoła współpracuje z:

• Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną w Jaworznie
• Powiatowym Urzędem Pracy w Jaworznie
• Centrum Kształcenia Zawodowego w Jaworznie
• Szkołami Ponadpodstawowymi w mieście
• Pracodawcami, Przedsiębiorstwami

 

 

Zatwierdzono do realizacji

 

……………………………………                                                                .......................................................

 Koordynator Programu realizacji WSDZ                                                                       Dyrektor Szkoły